Boyun ağrısı toplumumuzda sık gözlenen bir şikayettir. Boyun ağrıları birçok farklı nedene bağlı olarak oluşabilir. Bunlardan bazıları bilgisayar ekranına bakma, telefon ile fazla vakit geçirme gibi duruş bozukluklarına bağlıyken; bazıları da altta yatan farklı bir tıbbi rahatsızlık sonrası gelişir. Bu yazıda sizler için boyun ağrısı hakkında merak ettiğiniz bütün konular derlenmiştir.
Boyun ağrısı belirtileri
Boynun farklı noktalarında ve farklı şekillerde boyun ağrıları olabilir. Boyun ağrısı belirtileri ilerlerse uyumak zorlaşabilir. Bunun yanı sıra; giyinme, işe gitme veya araba sürüşü gibi günlük hayatın gerektirdiği eylemleri yapmak zorlaşır. Zayıflık, uyuşukluk ve karıncalanma ile birlikte boyun ağrısının artması altta yatan ciddi bir sorunun göstergesi olabileceği için derhal doktora başvurulmalıdır. Boyun ağrısı ile ilişkili yaygın semptomlar, genellikle aşağıdakilerden birini veya daha fazlasını içerir:
• Boyun tutulması: Özellikle başı bir yandan diğerine çevirmeye çalışırken veya boynu hareket ettirirken ağrı ve zorluk hissedilir.
• Keskin ağrı: Bu belirti, tek bir noktada lokalize ağrı olarak hissedilebilir. Bu tür ağrı, çoğu zaman boynun alt kısımlarında görülür.
• Genel ağrı: Ağrı çoğunlukla boynun bir yerinde veya bölgesindedir. Keskin olmayan, sürekli ve hafif bir ağrı olarak tanımlanır.
• Yayılan ağrı: Ağrı, sinir boyunca boyundan omuzlara ve kollara yayılabilir. Yoğunluk değişebilir ve yanma şeklinde hissedilebilir.
• Karıncalanma, uyuşma veya halsizlik: Bu hisler boyundan öteye geçip omuz, kol veya parmaklara yayılabilir. Ağrı, iğnelenme olarak tanımlanır. Tipik olarak sadece bir kolda hissedilir.
• Eşyaları kavrama veya kaldırma ile ilgili sorunlar: Bu durum parmaklarda karıncalanma, uyuşma veya zayıflık varsa oluşabilir.
• Baş ağrısı: Bazen boyundaki gerilme, başa bağlı kasları ve sinirleri de etkileyebilir. Böyle durumlarda gerilim tipi baş ağrısı veya oksipital nevralji oluşabilir.
Boyun ağrısı nedenleri
Boyun ağrısı nedenleri aşağıdaki şekilde sıralanabilir:
• Kas gerilmeleri: Bilgisayarınızda veya akıllı telefonunuzda çok fazla zaman geçirmek gibi aşırı kullanım, genellikle kas gerginliklerini tetikler. Yatarak kitap okumak veya dişlerinizi sıkmak gibi küçük şeyler bile boyun kaslarınızı zorlayabilir.
• Eklem ve kıkırdak aşınmaları: Vücudunuzdaki diğer eklemler gibi, boyun eklemleriniz de yaşlandıkça aşınma eğilimindedir. Osteoartrit, omurlarınız (vertebra) arasındaki minderlerin (kıkırdak) bozulmasına neden olur. Vücudunuz yaşlandıkça eklem hareketini etkileyen ve ağrıya neden olan kemik mahmuzları (uzantıları) oluşturur.
• Sinir sıkışması: Boynunuzda bulunan omurlardaki fıtıklaşmış diskler veya kemik mahmuzları omurilikten yayılan sinirlere baskı yapabilir.
• Yaralanmalar: Araba kazalarında arkadan darbe almak, genellikle kırbaç hareketi zedelenmesi denen bir duruma neden olur. Bu durumda baş önce geriye doğru daha sonra da öne doğru hızla sarsılır ve yumuşak doku zedelenmesi yaşanır.
• Hastalıklar: Romatoid artrit, menenjit veya kanser gibi bazı hastalıklar boyun ağrısına neden olabilir.
Boyun ağrısı tipleri
Boyun ağrısı süresine göre 3 sınıfta incelenebilir:
• Akut: 4 haftadan az sürer
• Subakut: 4-12 hafta sürer
• Kronik: 3 ya da daha fazla ay sürer
Akut boyun ağrılarında ağrı kendiliğinden geçtiği için hastalar ağrılarının nedenini merak etmez ve yardım aramazlar. Bunun sonucunda alışkanlıklar değiştirilmediği için ağrılar tekrarlanabilir.
Boyun ağrısı nasıl geçer?
Boyun ağrınız bir darbe ya da travma sonrasında oluşmadıysa, kendi kendinize uygulayabileceğiniz bazı yöntemler vardır:
• Dinlenme: Boyun gerginlikleri ve burkulmaların çoğunda, birkaç gün boyunca dinlenmek, kaslara ve tendonlara kendiliğinden iyileşmek için gerekli süreyi sağlar. Daha fazla ağrıya neden olan yorucu faaliyetlerden veya hareketlerden kaçınmak için dikkatli olmak önemlidir.
• Buz ve/veya ısı: Buz uygulamak, şişliği ve ağrıyı azaltmak için antienflamatuar olarak kullanılabilir. Başlangıçta, boyun ağrısı için soğuk kompres kullanmak daha iyidir. Bunun nedeni soğuk uygulamaların küçük kan damarlarını geçici olarak kapatabilmesi ve şişmeyi engellemesidir. Birkaç gün sonra, alternatif olarak buz veya ısı uygulanabilir. Sürekli ısı uygulamak, şişliğin artmasına neden olabilir.
• Masaj: Çoğunlukla buz veya ısı uygulandıktan sonra tercih edilmelidir. Derinlemesine bir masaj, kas gerginliği ile spazmları yatıştırır ve ağrıyı azaltır.
• Duruşu düzeltmek: Kötü duruş boyun ağrısına neden oluyorsa, basit değişiklikler ağrıya çözüm olabilir. Çalışırken doğru şekilde konumlandırılmış sandalye, monitör ve klavye kullanmak, uyurken doğru uyuyuş pozisyonu almak (sırt üstü) ve boynu destekleyen yastıklar kullanmak ağrıları azaltabilir.
• Yaşam tarzı değişiklikleri: Bazı aktivitelerin boyun ağrısını tetiklediği tespit edilirse, bu aktivitelerin sınırlandırılması veya önlenmesi gerekebilir. Örneğin, akıllı telefonda zaman geçirildikten sonra boyun ağrıyorsa bu faaliyet azaltılmalıdır. Ayrıca telefona bakarken boynu daha dik tutmak için telefonun göz hizasına yakın tutulması gerekir.
• Reçetesiz ilaçlar: Birçok reçetesiz ağrı kesici iltihabı azaltmak veya ağrı sinyallerinin beyne ulaşmasını engellemek için kullanılabilir.
Boyun ağrısı geçtikten sonra ufak egzersizlerle kasları kuvvetlendirip, esnemesini sağlayabilirsiniz.
Boyun ağrısı teşhisi
Boyun ağrısı ile bir sağlık kurumuna başvurduğunuzda, hekiminiz öncelikle detaylı bir şekilde tıbbi geçmişinizi öğrenecektir. Boyun ağrısının ne zaman başladığı, şekli, farklı şikayetlerin varlığı sorgulanacak, kişinin mesleği, duruşu, kullanılan yatak ve yastık veya uyuma şekli gibi uyku alışkanlıkları öğrenilecektir. Daha sonrasında hekiminiz size fizik muayenesi yapacaktır. Fizik muayenesi sırasında hastanın duruşu ve boynu incelenir, yumuşak dokular kontrol edilir, hastanın boynunu ne kadar hareket ettirebildiği test edilir. Hekiminiz sinir sıkışmasından şüpheleniyorsa; reflekslerinizi bir çekiç yardımıyla kontrol edip, kas gücünüzü test edebilir.
Doktorunuz gerekli gördüğü takdirde boyun ağrınızın nedenini daha iyi anlayabilmek için görüntüleme testleri isteyebilir. Örnekler şunları içerir:
• X-ışınları: Röntgenler, omurilikte kemik mahmuzları gibi yapısal değişiklikleri gösterebilir. Bu bölgeleri öğrenmek olası bir sinir sıkışmasının yerini belirlemek için önemlidir.
• BT taraması: BT taramaları, boynun iç yapılarının ayrıntılı kesitsel görüntülerini elde etmek için birçok farklı yönden çekilen X-ışını görüntülerini birleştirir.
• MR görüntüleme: MR, omurilik ve omurilikten gelen sinirler de dahil olmak üzere kemik ve yumuşak dokuların ayrıntılı görüntülerini oluşturmak için güçlü bir manyetik alan kullanır.
• Elektromiyografi (EMG): Doktorunuz boyun ağrınızın sıkışmış bir sinirle ilgili olabileceğinden şüpheleniyorsa, EMG önerebilir. Bu test, sinir iletim hızını ölçmek için batırılan özel iğneler ile yapılır.
• Kan testleri: Boyun ağrısına neden olabilecek veya katkıda bulunabilecek iltihaplı veya enfeksiyöz durumların varlığından şüphelenildiğinde istenebilir.
Boyun ağrısı tedavisi
Kendi kendinize evde uyguladığınız tedaviler işe yaramadığında hekiminiz aşağıdaki tedavileri önerebilir:
• Güçlü ağrı kesiciler: Sadece reçete ile alınan ağrı kesici ilaçlar ya da kas gevşetici maddeler ya da trisiklik antidepresanlar tedavi için kullanılabilir.
• Fizik Tedavi: Fizyoterapist size doğru duruş ve boyun güçlendirme egzersizlerini öğretebilir ve ağrınızı hafifletmek ve tekrarı önlemek için ısı, buz, elektrik stimülasyonu ve diğer tedavileri kullanabilir.
• Deri altı elektriksel sinir stimülasyonu (TENS): Cildinize ağrılı alanların yakınında bulunan elektrotlar, ağrıları giderebilecek küçük elektriksel darbeler sağlar.
• Kısa süreli immobilizasyon: Boynunuzu destekleyen yumuşak bir boyunluk, boynunuzdaki yapılara baskıyı azaltarak ağrının giderilmesine yardımcı olabilir. Bununla birlikte, bir seferde üç saatten fazla veya bir-iki haftadan uzun bir süre boyunca kullanılmamalıdır.
• Steroid enjeksiyonları: Doktorunuz, sinir kökleri yakınında, servikal omurganın kemiklerindeki küçük faset eklemlerine veya boynunuzdaki kaslara, ağrıyı gidermek için kortikosteroid ilaçlar enjekte edebilir.
• Ameliyat: Boyun ağrısı için nadiren ihtiyaç duyulan cerrahi, sinir kökünü veya omurilik sıkışmasını azaltmak için bir seçenek olabilir.